شعری به شکل شراب با رازها و سرخوشیها و گیرندگیهایش
فرانسوا رابله
برگردان: رضا اسپیلی
رابله شاعر بزرگ قرن شانزدهم فرانسه، تنها یک کالیگرام نوشت: بطری خدا La Dive Bouteille که آن را در پنجمین کتاب شعرش به همین نام چاپ کرد. کالیگرام فارسی زیر برگردان این تنها کالیگرام رابله است. شعری که شکل شراب دارد با رازها و سرخوشیها و گیرندگیهایش.
باخوس خدای شراب است. شاعر از جنگ و ریا و ترفندهای ریز و درشت خسته است. او حتا وقتی از فتح و نبرد حرف میزند باز از خدای شراب میپرسد تا پاسخ درست و راست بگیرد. شراب خدا (DIVE BOUTEILLE) اینجا هم به معنی شراب خدایی و هم شراب دبش است. پس ما هم این شعر زیبا را بنوشیم به سلامتی صلح و صداقت.
برای آشنایی مقدماتی با تاریخچهی کالیگرام در شعر غرب و مشاهدهی چند کالیگرام از آپولینر به مقالهی زیر نگاه کنید: کالیگرام، شعر ذخیره
رضا اسپیلی
بطری خدا
آه بطــری
سرشـار از
رمــز و راز
بـا یــک گــوش
تو را میشـنوم:
زود بـــاش
و کلمات نجوا میکنند
هریک قلبم را به بازی میگیرد
حال آنکه بطری از لیکور خدا پر است
درون ایـن کـنارهـای بســتهات چیــــست
باخــوس چــهکــس هــند را فتــح کـــرد
و بر تمام واقعیت سرپوش گذاشت
شـراب خـدا دور از تـو همـهچـیزی بسـته اسـت
هــمهی دروغهــا و هــمهی دوز و کـلکهـا
نزدیـک نـوح فـضـا بایـد شـاد بودهباشـد
هریک از شما کلمات به ما هوا میبخشد
واژهی زیبـــا بـــه تــرنـــم درآ
من از تو خواهش میکنم چراکه
باید حرمانم را فراموش کنم
حتا یک قطرهات را از دست نمیدهم
سفید باشی یا سرخ
آه بــطــــری
سـرشــــار از
رمـــز و راز
با یـک گوش
تو را میشنوم:
زود بــــــاش
O Bouteille,
Pleine toute
De mystères,
D’une oreille
Je t’écoute :
Ne diffère,
Et le mot profère
Auquel pend mon cœur
En la tant divine liqueur,
Qui est dedans tes flancs reclose,
Bacchus, qui fut d’Inde vainqueur,
Tient toute vérité enclose.
Vin tant divin, loin de toi est forclose
Toute mensonge et toute tromperie.
En joie soit l’aire de Noach close,
Lequel de toi nous fit la tempérie.
Sonne le beau mot, je t’en prie,
Qui me doit ôter de misère.
Ainsi ne se perde une goutte
De toi, soit blanche ou soit vermeille.
O Bouteille,
Pleine toute
De mystères,
D’une oreille
Je t’écoute :
Ne diffère.
همچنین نگاه کنید به: