بیانیه‌ی «جنبش سلامت مردم» در مورد ایدز

مقدمه

سلامتی مقوله‌یی اجتماعی، اقتصادی و بالاتر از همه از اساسی‌ترین حقوق بشر است. نابرابری، فقر، استثمار، خشونت، بی‌عدالتی ریشه‌ی ناتندرستی هستند.

دسترسی به «سلامتی برای همه» بدین‌معنا است که باید با عوامل نیرومندی که برضد سلامتی انسان‌ها عمل می‌کنند مبارزه و با سیاست‌های جهانی‌سازی مخالفت شود و اولویت‌های سیاسی و اقتصادی نیز به‌طور اساسی تغییر کند.

اچ آی وی و ایدز از چالش‌های فراروی توسعه است که مهار آن فعالیت سیاسی و اجتماعی را می‌طلبد. ایدز هم‌چنین از معضلات بهداشت همگانی است که مستلزم مداخله‌ی پزشکی و بهداشتی مردمی است و چنین راهکارهایی نیازمند سیاست‌های دمکراتیک در راستای منافع مردم و مشارکت‌های مردمی و ارتباطات موثر است. اساس چنین راهکارهایی باید بر مبنای حقوق پذیرفته‌شده‌ی بین‌المللی منطبق بر هنجارهای بشردوستانه باشد. باید نیازهای ویژه‌ی زنان و کودکان به‌عنوان اقشار آسیب‌پذیر و وابستگی‌های آنان و کسانی که احتیاج به مراقبت ویژه دارند، مورد شناسایی قرار گیرند.

منشور در این زمینه‌ آثار مخرب جنگ و کشمکش‌هایی که در سیستم‌های بهداشتی رخ داده و چه‌گونگی تاثیر و آسیب‌پذیری مردم از اچ آی وی و ایدز را به تفضیل بیان نموده‌است.

این منشور دورنمای جوامعی را که مبتلا به اچ آی وی و ایدز هستند و نیز آن‌هایی را که امکان ابتلا دارند ترسیم می‌کند.

منشور موجب می‌شود مردم به ارائه‌ی راهکارها و متعهد کردن مدیران محلی و حکومت‌های ملی و سازمان‌های بین‌المللی و تعاونی‌ها به انجام مسوولیت‌ها و وعده‌های‌شان ‌ترغیب گردند.

دیدگاه

محور دیدگاه ما از دنیای بهتر همانا برابری، توسعه‌ی پایدار،‌حفظ محیط‌زیست و صلح است.

جهانی که زندگی سالم در آن برای همه امری ممکن و ضروری است.

جهانی که زندگی را می‌ستاید و به گوناگونی آن احترام می‌گذارد.

جهانی که در آن صدا و دیدگاه‌های مردم بر برنامه‌های اجرایی موثر است.

دورنما

همه‌گیری ایدز یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های درازمدت بشری و باعث مرگ‌ومیر، بدبختی، ازهم‌پاشیدگی خانواده‌ها و اجتماعات، توقف توسعه و نابودیِ یکباره‌ی دست‌آوردهای سلامت در طی دهه‌ها بوده‌است. اچ آی وی و ایدز تاکنون تقریبا یک نسل را در افریقا از میان برده و طی دو دهه پس از آغاز انتشارش هنوز این بیماری در سرتاسر جهان در حال گسترش است.

اچ آی وی و ایدز از طریق مسیرهای مهاجرتی که توسط تجارت جهانی باز می‌شوند منتشر می‌شود. پریشانی‌های اجتماعی و اقتصادی ناعادلانه، افراد بیش‌تری را مستعد ابتلا خواهدکرد.

واقعه‌ی تاریخی بیانیه‌ی آلماآتا در سال ۱۹۷۸ نوید سلامتی برای همه را تا سال ۲۰۰۰ از طریق مراقبت‌های اولیه‌ی بهداشتی داد. تغییر اولویت‌های اقتصادی، هجوم سرمایه‌های خصوصی به سازوکارهای تصمیم‌گیری سیاسی و فقدان سیاست کارآمد، باعث شکست کامل سیستم‌های بهداشت عمومی و مراقبت‌های اولیه‌ی بهداشتی میان سال‌های ۱۹۸۰ـ۱۹۹۰ شد.

فقر، گرسنگی و بیماری به‌خاطر سیاست‌های اقتصادی نولیبرال رو به افزایش است.

در این زمینه به مجموعه‌ی ساختارهای بهداشتی با منابع مناسب، که بر مبنای مراقبت‌های اولیه و بهداشت عمومی استوارند نیاز مبرم و فوری وجود دارد.

کم‌دانشی، آموزش ناکافی پرسنل بهداشتی سبب بروز نظرات منفی در مورد افراد مبتلا به اچ آی وی و ایدز شده‌است.

چنین نظرات و اعمالی باعث کند شدن روند مثبت مقابله با ایدز شده‌است.

کسب اعتماد نسبت به ارائه‌ی درمانی مطمئن و بدون خطر ابتلا به اچ آی وی و ایدز برای مراجعان به مراکز درمانی امری ضروری است.

فراخوان برای عمل

وظایف مردم و جنبش‌های اجتماعی

ــ افزایش ظرفیت بهداشتی جوامع برای ارتقاء سطح سلامت، پیش‌گیری از بیماری‌ها و ارائه‌ی مراقبت‌های بهداشتی.
ــ توان‌مندسازی زنان و جوانان به‌عنوان موثرترین نیرو در زمینه‌ی مبارزه با اچ آی وی. ایجاد همبستگی میان شبکه‌های مثبت مردمی، جنبش‌های زنان، فعالان بهداشتی و اجتماعی اتحادیه‌های تجاری،‌ گروه‌های دانشجویی، آکادمی‌ها و سازمان‌های پیشروِ دیگر.
ــ تشدید تکاپو برای دستیابی منصفانه‌ی جهانی به درمان‌ها و مراقبت‌های بازگشت‌ناپذیری و بررسی از طریق ارائه‌ی خدمات بهداشتی اولیه.
ــ تسهیل و تغییر قوانین به گونه‌یی که افزایش بی‌رویه‌ی قیمت داروها کنترل گردد.
ــ مخالفت با سیاست‌هایی که از طریق موسسات مالی و تجاری چندجانبه دیکته می‌شود و به حقوق مردم در زمینه‌ی بهداشت بی‌توجه اند.
ــ روشن‌گری در زمینه‌ی ارتباط میان شیوع اچ آی وی و ایدز با عوامل اجتماعی هم‌چون فقر،‌ جنگ و مهاجرت و انجام اقداماتی در راستای جبران این بی‌عدالتی‌ها.

وظایف متخصصان بهداشت و به‌ورزان

ــ فراهم آوردن مراقبت‌های مسوولانه و درمان با کیفیت برتر برای بیماران اچ آی وی و ایدز.
ــ متوقف کردن تبعیض، زدودن برچسب و لکه‌ی ننگ از این بیماران در موسسات مراقبت و درمان.
ــ دست‌یابی به معیارهای مناسب برای پیش‌گیری از انتقال عفونت در موسسات درمان و بهداشت.
ــ حمایت از ابتکارات جنبش‌های مردمی سلامت که به امور گسترده‌تر اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می‌پردازند.

وظایف دولت‌ها

ــ تقویت و گسترش دستورالعمل‌های مشروح مبتنی بر مراقبت‌های اولیه‌ی بهداشتی به گونه‌یی که اقدامات لازم برای مبارزه با اچ آی وی و ایدز را در بر گیرند.
ــ افزایش میزان مشارکت مردم در برنامه‌ریزی و اجرای آن.
ــ افزایش فعالیت و حضور مبتلایان به اچ آی وی و ایدز در تمام سطوح.
ــ تامین امنیت حرفه‌یی بهداشت‌کاران.
ــ تسهیل دسترسی به خدمات اساسی برای کسانی که با اچ آی وی و ایدز زندگی می‌کنند.
ــ کسب اطمینان از دسترسی ساده، آسان و ارزان به داروهای ژنریک ARV و داروهای ضروری دیگر.
ــ تخصیص منابع کافی برای بهداشت عمومی.
ــ تهیه‌ی رهنمودهایی برای آزمایش‌های بالینی علمی و اخلاقی شفاف.
ــ حمایت از مراقبت‌های روانی و اجتماعی.
ــ توجه به پیشرفت و توسعه‌ی برنامه‌های آموزش مهارت‌های زندگی و بهداشت زنان.
ــ تشویق سیستم‌های سنتی دارویی با منابع کافی.
ــ ترغیب به پی‌گیری سیاست‌ها و برنامه‌هایی برای کاهش آسیب‌های وارده به تمام اقشار آسیب‌پذیر، زنان خیابانی، معتادان و کودکان خیابانی.

وظایف اشخاص حقوقی

جایگزینی سلامت مردم به جای سود.
فراهم کردن تست‌های تشخیصی ارزان قیمت.
اطمینان از دسترسی به ARV و دیگر داروهای اساسی ارزان قیمت توسط WHO و UNAIDS.
تهیه دستورالعمل مشروحی که سیستم‌ها و خدمات اولیه‌ی بهداشتی را از طریق معیارهای ملی ـ محلی تقویت کند.
توقف برنامه‌های آمرانه‌ی بسیار متمرکز.
ملزم نمودن تمام دولت‌ها به پیروی از سیاست‌های بین‌المللی سازمان ملل در مورد اچ آی وی و ایدز و حقوق بشر.
انجام اقدامات ضروری در کشورهایی که شیوع بیماری چندان جدی نیست.
شروع سریع عملیات برای کشورهای واقع در زیر صحرای آفریقا.

وظایف بانک جهانی، سازمان تجارت جهانی و صندوق بین‌المللی پول

پذیرش مسوولیت در قبال کانون‌های اجتماعی حاصل از سیاست‌های کلان اقتصادی ضد فقر.
لغو بدهی تمام کشورهای فقیر به‌ویژه آن‌هایی که در معرض اچ آی وی و ایدز قرار دارند.
توقف توافق‌های تجاری آزاد، خصوصی‌سازی خدمات ضروری و تجاری کردن خدمات بهداشتی عمومی.
حمایت از برنامه‌های مبارزه با اچ آی وی و ایدز با کمک‌های بلاعوض به‌جای وام دادن.
لغو انحصار تولید دارو که بر دسترسی به داروهای ژنریک تاثیر می‌گذارد.

ما از تمام افراد و سازمان‌ها می‌خواهیم که از منشور «جنبش سلامت مردم»‌ در مورد اچ آی وی و ایدز حمایت کرده و رهنمودهای آن را به‌ کار ببندند و به جنبش سلامت مردم (PHM) بپیوندند.

PHM در بیش از صد کشور جهان حضور فعال دارد.

 

---

پی‌نوشت

این بیانیه پیش‌تر در ماه‌نامه‌ی نقدنو، سال دوم، شماره‌ی ۹، آبان و آذر ۸۴ چاپ شده‌است.

ببینید:

• بیانیه‌های مردمی مقاله